نقش مدیریت هتلداری در چرخه ی صنعت هتل وتاثیر آن بر جذب توریسم وصنعت گردشگری چیست..

مدیریت هتلداری، مطالعه و بررسی صنعت مهمان نوازی و چگونگی مدیریت امور مربوط به هتل است. از این جهت، مدیریت هتلداری شامل مدیریت خود هتل، رستوران ، پارک موزه ها، سازمان های بازاریابی ، مراکز تفریحی و کلوپ های آن  و بودجه بندی و سازماندهی هتل می شود که مدیریت میتواند گاه گردشگری را به عنوان پدیده ای نو در تاریخ سرزمین در نظر بگیرند حال آنکه تحرک جزء لاینفک زندگی انسان ها بوده است و شاید گردشگری هم پدیده ای برخاسته از همین تحرک همیشگی باشد. به همین دلیل است که قدمت صنعت گردشگری را به آغازین لحظه های حیات انسان نسبت می دهند که تنها در طول زمان اشکال و اهداف آن دستخوش تغییر شده است.گردشگری، سیاحت یا توریسم و نیز جهانگردی به طور کلی به عنوان مسافرت تفریحی در نظر گرفته می‌شود. هر چند که در سال‌های اخیر شامل هرگونه مسافرتی می‌شود که شخص به واسطه آن از محیط کار یا زندگی خود خارج شود. به کسی که گردشگری می‌کند گردشگر، سیاح یا توریست گفته می‌شود. واژه گردشگر از زمانی پدید آمد که افراد طبقه متوسط اقدام به مسافرت کردن نمودند. از زمانی که مردم توانایی مالی بیشتری پیدا کردند و عمرشان طولانی‌تر شد، این امر ممکن شد. مدیریت به معنای انجام کارهای سازمان از طریق دیگران و با دیگران در راستای هدف سازمانی است همچنین در تعریفی دیگر مدیریت به عنوان تصمیم گیری تعریف شده است. مدیر هتل علاوه بر مدیریت کارکنان دارای مسئولیت های مالی همچون بودجه بندی، برنامه ریزی و سازماندهی تمامی خدمات هتل میباشد. که شامل تمامی فعالیت ها در اماکن عمومی هتل (front-of-house) همچون پذیرش، میز اطلاعات (concierge)، رزرواسیون و فعالیت های اغذیه و همچنین قسمت خانه داری میباشد این موضوع در حالی است که واژه گردشگری تداعی کننده رونق اقتصادی و توسعه اجتماعی است، لیکن مشاهدات عینی در استان های مختلف گردشگرپذیر ایران، از جمله استان هایی که قسمت های مختلف منطقه آزاد آن را پوشش میدهد و ذهن را متوجه این مساله می کند که انبوه مسافران ساکن در اطراف و داخل شهر روییداد مثبتی را عاید شهر های استان های دیگر خواهد کرد. با طرح این مساله و لزوم توجه به صنعت توریسم به عنوان پربازده ترین صنعت خدماتی در دنیا، پژوهش حاضر به دنبال ریشه یابی و ارائه راهکارهایی برای برخورد با این معضل شهری است. پارادایم گردشگری پایدار که اخیرا در زمره مفاهیم مورد مطالعه در حوزه توسعه پایدار و گردشگری دردنیا درحال بررسی ومطالعه مطرح شده و در حقیقت نقطه اشتراک این دو مفهوم است، گردشگری را در جایی منبع خلق ارزش می داند که ملاحظات انسانی، اجتماعی و زیست -محیطی را لحاظ کرده، منبع کسب درآمد باشد. مطالعه حاضر ابتدا به بررسی آمار ورود گردشگر و تعداد مراکز اقامتی پرداخته و نشان داده است که علیرغم انبوه مسافر، در بسیاری از ماههای سال مراکز اقامتی استان های توریست پذیر توسط گردشگران پر نمی شود واین یکی از معضلات بزرگی است که از چرخه ی اقتصاد عقب افتادیم وباید این مسئله مهم رو در ذهن بگنجانیم که گردشگری امروزه به یکی از مهم‌ترین بخش های اقتصادی هر کشور تبدیل شده است و درصد بالایی از رشد اقتصاد جهانی را نیز تشکیل می‌دهد. حدود یک میلیارد و ۴۰۰ میلیون گردشگر در سراسر دنیا وجود دارد که پیش بینی می‌شود این تعداد تا سال ۲۰۳۰ به یک میلیارد و ۸۰۰ میلیون نفر برسد؛ همین مسئله باعث شده تا صنعت گردشگری به یکی از زودبازده‌ترین صنایع با تاثیر بالا در رشد اقتصاد تبدیل شود.مجمع جهانی اقتصاد در گزارش خود کشورها را به چهار دسته اروپا و اوراسیا، آسیا و اقیانوسیه، خاورمیانه و شمال آفریقا، آمریکا و آفریقا دسته بندی کرده است. به طور کلی این مجمع، کشورها را در چهار بخش “توانمندسازی محیط”، “سیاست‌ها و شرایط گردشگری و سفر”، “زیرساخت‌ها” و “منابع طبیعی و فرهنگی” بررسی می‌کند که این مسئله نشان می دهد که کشور ما در چه جایگاهی قرار می گیرد،در رده بندی جامعه جهانی این مجمع ایران با امتیاز ۳.۵ در حقیقت سیزدهمین کشور منطقه است و تنها کویت، لبنان، الجزیره و یمن شرایط بدتری از ایران دارند.در این رده بندی ایران علی‌رغم رشد منفی ۷.۹ جهانی با ۳.۵ درصد رشد نسبت به رده بندی پیشین مجمع مواجه شده است. آنطور که مجمع جهانی اقتصاد در گزارش خود آورده، رشد گردشگری در این منطقه مدیون کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس است. در بین کشورهای منطقه منا، ایران تنها در دو شاخص منابع طبیعی و فرهنگی و قیمت پایین سفر از دیگران پیش است،باید مسئوولین کشور برای این موضوع فکری اتخاذ کنند تابتوانیم در این چرخه ی اقتصاد جهانی سهمی داشته باشیم. راهکار این مسئله پس از تجزیه وتحلیل با درجه اطمینان۹۵% در کنار این عامل مشخص شد عوامل مؤثر بر رشد صنعت توریسم عبارتند از: ۱- اطلاع رسانی و تبلیغات در سطح ملی و بین المللی ۲- گسترش حمل و نقل ۳- ایجاد امنیت برای مردم و گردشگران ۴- هماهنگی سازمان های مرتبط به امورگردشگری ۵- فراهم آوردن امکانات رفاهی برای گردشگران مانند هتل – رستوران – نمایشگاه می باشد،در بحث‌های زیرساختی وضعیت ایران تعریفی ندارد، فرودگاه‌های ایران شاخص ۲.۵ را کسب کرده‌اند در حالی که میانگین منطقه ۳.۳ است، در سرویس‌ دهی به مسافران نیز ایران بعد از یمن بدترین شاخص را کسب کرده است. تنها شاخص قابل قبول و خوب ایران همان منابع خدادادی فرهنگی و طبیعی است که در هر دو آن‌ها رتبه اول منطقه را داراست.لازم بذکر است میراث تاریخی بزرگی در بیشترین نقاط این سرزمین پهناور داریم ومسئولین امر باید برنامه وچشم انداز چندساله برای این موضوعات داشته باشند همانگونه که در پروفایل ایران در این گزارش آمده است سالانه چهار میلیون و ۸۶۷ هزار نفر به ایران سفر می‌کنند که باعث درآمد سه میلیون و ۷۱۳ هزار دلاری برای کشور می‌شود. بر این اساس هر مسافر ۷۶۲ دلار در ایران خرج می‌کند، درحالی که این رقم در ترکیه ۵۹۷ دلار است.در شاخص “رقابت پذیری قیمت”، ایران رتبه اول را در بین ۱۴۰ کشور دارا است و به نوعی به عنوان ارزانترین مقصد دنیا شناخته می‌شود. این شاخص در گزارش دو سالانه “رقابت پذیری گردشگری و سفر” مدیون مالیات پایین بر قیمت بلیت، هزینه‌های پایین فرودگاهی، قیمت سوخت و قدرت خرید بالای گردشگران است. البته که ارزش پولی پایین ایران نیز تاثیر بسزایی در این امر داشته است ،حال که راهکارهای مربوط به توسعه پایدار گردشگری، رویکرد توسعه پایدار یکی از رویکردهای زیربنایی است که هم اکنون در برنامه ریزی صنعت گردشگری و سایر انواع توسعه بکار می رود. بر اساس روش توسعه پایدار، باید منابع طبیعی، فرهنگی و سایر منابع گردشگری برای استفاده مداوم در آینده حفظ شود و در عین حال برای جامعه کنونی سودمند و مفید باشند.
در اجرای طرح های توسعه جاذبه ها، تسهیلات و زیرساخت ها، توجه به محیط زیست، فرهنگ و نیازهای مردم بومی از اهمیت فراوانی برخوردار است. برخی از راهکارهای توسعه گردشگری عبارتند از
به رسمیت شناختن این امر که محیط های طبیعی و تاریخی و فرهنگی ارزش ذاتی دارند و ارزش آن ها به عنوان یک دارایی گردشگری بیشتر می شود؛ لحاظ کردن خصوصیات اجتماعی و محیطی منطقه (توجه به مناظر طبیعی، تاریخ و فرهنگ)؛
مشاوره بین سازمان ها، نهادها و اجتماع محلی به منظور همسویی و ارتقاء همکاری؛ حفظ و استفاده پایدار از منابع طبیعی به منظور تجارت دراز مدت؛
حفظ و ارتقاء تنوع طبیعی، اجتماعی و فرهنگی برای  فراهم آوردن فرصتهای صنعت گردشگری ؛ حمایت از محیط و کارکنان بخش گردشگری به عنوان داده های کلیدی کیفیت؛
آموزش و استخدام افراد محلی به منظور افزایش ضریب اشتغال و بهبود کیفیت صنعت گردشگری؛ طراحی و برنامه ریزی صحیح و اصولی و ارائه سیاست ها و استراتژی های مناسب برای توسعه صنعت گردشگری؛
حال این برنامه ها بایستی جهان شمول و بر اساس تمامی شرایط خاص منطقه طراحی شده و ضمن مطابقت با استانداردهای جهانی جهانگردی از یک پشتوانه محکم اجرایی برخوردار باشد،ودر آخر بایددوتا از اقدامات قانونی واقتصادی که باید انجام شود این است ،دربرنامه ریزی و طراحی، تدوین طرح حمایت از دارایی های فرهنگی و طبیعی، ایجاد طرح جامع صنعت گردشگری، ایجاد تیم اطلاعات هوشمند به منظور ارائه آخرین اطلاعات و مقایسه وضعیت قبلی و موجود جهت پیش بینی آینده؛
باتوجه به اهمیت بسیار زیاد اکوتوریسم، برنامه های جامعی در رابطه با استفاده از پتانسیل های اکوتوریسم از سوی مسئوولان ذیربط تدوین و اجرا شود؛ آموزش توریست ها در مورد سنت ها عادات و خواسته های مردم منطقه از طریق اطلاعات و نوشته های منتشره بطوری که رفتار، گفتار و پوشش و … آن ها موجب جدایی و اثرات نامطلوب نشود؛
توجه برنامه های صدا و سیما به منظور آشنایی دانش آموزان با اهمیت صنعت توریسم؛   تبلیغات، تهیه عکس، نقشه های ماهواره ای به منظور آشنایی بیشتر با منطقه به زبانهای مختلف، تهیه فیلم و برنامه های رادیو تلویزیونی، برگزاری هفته بهسازی صنعت گردشگری، شرکت فعال در نمایشگاه‌های بین المللی نصب ماکت و پوستر مناظر دیدنی و صنایع دستی منطقه در فرودگاهها، پایانه های مسافربری و اماکن عمومی، برگزاری
مراسم سنتی، جشن‌ها و جشنواره ها در منطقه خاورمیانه
_تنظیم شناسنامه از جاذبه های طبیعی، فرهنگی، تاریخی، ورزشی هر منطقه ی توریستی وتبلیغ آن در منطقه خاورمیانه

مدیریت سازمانی، ایجاد یک ساختار کارآمد و تمرکز سیاستگذاری گردشگری در آن؛ مدیریت محیط، توجه به مسائل محیط زیست و استفاده بهینه از منابع، جلوگیری از آلودگی 

لزوم دریافت مجوز ورود و پرداخت ورودی برای بازدید منطقه با اهمیت ویژه مناطق حفاظت شده؛   استفاده از درآمدهای جذب طبیعت گردان جهت بهسازی و حفاظت جاذبه های طبیعی منطقه؛
تربیت نیروهای متخصص در امر اکوتوریسم، جهت حفظ این همه سرمایه ملی در ایران، برای استفاده نسل امروز و فردا؛ ایجاد تسهیلات مورد نیاز برای مناطق طبیعی از جمله، ایجاد جاده، ایجاد اقامتگاهها، پارگینگ، سرویس بهداشتی، رستوران و … ؛  
تقویت قوانین حمایتی و تشویقی نسبت به بخش خصوصی که در جذب گردشگران فعالیت دارند؛   ایجاد و تقویت رشته های دانشگاهی صنعت و توریسم و هتلداری؛
ارائه رویه یکسان به تمامی واحدهای خدماتی در کشور مثل، اقامتگاها، حوزه های حمل نقل و هتل ها تشکیل پلیس توریسم و مجهز کردن آن به امکانات لازم، جهت ارتقاء امنیت برای گردشگران در تمامی نقاط کشور؛                                    
ایجاد پاسگاه انتظامی و راهنمایی و رانندگی در تمامی مناطقی که در طول سال گردشگران زیای را جذب می کند؛ جهت ارتقاء امنیت مراکز گردشگری منطقه همکاری مردم با این سازمان های امنیتی لازم است.

سخن آخر

همانگونه که گفتیم گردشگری پدیده ی تازه ای نیست و شواهد تاریخی گواه خوبی برای این ادعا هستند. حرکت و جابه جایی از دیر باز در میان جوامع بشری وجود داشته و فقط قوانین و مقررات خاص در طول زمان به آن شکل داده اند. به طور کلی می توان انقلاب صنعتی را تحولی شگرف در این صنعت دانست که با اتفاقات مهمی که رقم زد، همه ی ابعاد سفر را تحت تاثیر قرار داد. این سیر تحول تا به امروز نیز ادامه دارد و در هر لحظه ابعاد جدیدی در این صنعت به چشم می خورد.

مجتبی صحرانشین گیگاسری دکترای DBA,مدیرهتل های بین المللی